Tijdkeuze bij GDN-Isohypsentool

11 februari 2022

GDN-isohypsen

Bij de vernieuwing in januari 2022 van is het omgaan met de tijd veranderd in de GDN-isohypsentool. Was het voorheen mogelijk om een willekeurige datum op te geven, nu moet gekozen worden uit een beperkt aantal jaren. Daarbij is ook veranderd welk informatie uit metingen gebruik wordt: een meting rond de opgegeven datum of een jaargemiddelde van de metingen. De redenen voor deze verandering is twee-ledig: rekensnelheid van de tool en nauwkeurigheid.

Snelheid
Voor isohypsen op een willekeurige datum moest de DINO-database bevraagd worden om voor elke put binnen het selectiegebied een meting rond deze datum te krijgen. Dit kostte relatief veel tijd. De jaargemiddelde waarden die nu gebruikt worden staan klaar in de database van de tool, zodat ze zonder noemenswaardige tijdsvertraging gebruikt kunnen worden om isohypsen te maken.

Nauwkeurigheid
De GDN-isohypsentool gebruikt stijghoogten van het LHM (Landelijk Hydrologisch Model van het NHI) voor de interpolatie tussen de meetpunten. Vanuit praktische overwegingen, is zijn dit de gemiddelde waarden uit een langjarige berekening. De ruimtelijke resolutie is 250 meter en deze resolutie wordt ook in de berekening van de isohypsen gebruikt. Lokale variatie ontbreekt dus. Bovendien was in de oude opzet zo dat de berekende isohypsen op afstand van de meetpunten meer het gemiddelde grondwaterstijghoogtepatroon weergeven dan de waarde op het gespecificeerde tijdstip. De jaargemiddelde uit de nieuwe opzet sluit veel beter op het langjarig-gemiddelde aan. Ook is dit meer geschikt voor het afleiden van grondwaterstromingspatronen waar de isohypsen vaak voor gebruikt worden (hierbij is het goed te realiseren dat de Kwel/wegzijging (verticale stijghoogteverschillen) uit de nieuwe versie nu ook inzicht geeft in verticale stromingsrichtingen).

GxG
Het specificeren van een bepaalde datum wekte de suggestie dat isohypsen van de GHG en GLG berekend konden worden. Naast het praktische probleem dat er geen eenduidig moment is waarop deze optreden (het tijdstip varieert binnen het grondwatersysteem en is ook elk jaar weer anders), sluit het ook niet aan op de berekeningswijze van de isohypsen.
Voor de vlakdekkende GHG en GLG van de freatische grondwaterstand is het BRO-object Grondwaterspiegeldiepte (WDM) een betere oplossing. Binnen grondwatertools bevat grondwaterstanden-in-beeld per meetpunt de waarde van de GHG en GLG en kunnen onder "Dynamiek" de verschillen tussen GHG en GLG per meetpunt bekeken worden op kaart en in dwarsdoorsnede.

Samenvattend
De huidige tijdskeuze voor de GDN-isohypsentool zorgt voor een minder lange rekentijd en doet in de presentatie meer recht aan de nauwkeurigheid van de berekende lijnen van gelijke grondwaterstand.